ΠΛΟΥΤΩΝ: Ο αόρατος άρχων της σποράς, των σπερμάτων, της σεξουαλικής ενέργειας,
κυρίαρχος της γέννησης και του θανάτου
Πολλές είναι οι παραδόσεις που κυριαρχούσαν στoν Ελληνικό Κόσμο σχετικά με τον Κάτω Κόσμο, μετά τον Όμηρο όμως επικράτησε ως μεγαλύτερη μορφή ο Άδης, (Αΐδης=αόρατος βασιλιάς και κυρίαρχος του σιωπηλού κόσμου των νεκρών.
Τα Ομηρικά επίθετα για τον Άδη εκφράζουν τον τρόμο που εμπνέει ο υποχθόνιος αυτός θεός: «Ίφθιμος», «Κρατερός» , «Στυγερός», «Αμείλιχος» και «Αδάμαστος», «άναξ ενέρων» ή «ενέροισιν ανάσσων» τα οποία θα διατηρηθούν και από τους μεταγενέστερους ποιητές, καθώς και Άδμητος (αδάμαστος) και Νηλεύς (άσπλαχνος). Επειδή τα άλογα του Άδη, με τα οποία αρπάζει κάθε άνθρωπο, όπως άρπαξε την Κόρη στο Νύσιον πεδίον, ήταν θεϊκά και μοναδικά στον κόσμο για τη γρηγοράδα και την ευφυΐα τους, στον Όμηρο χαρακτηρίζεται επίσης Αΐδης κλυτόπωλος, και ο Πλούτωνα “πολυώνυμος”, μια και απέφευγαν γενικά οι άνθρωποι να αναφέρονται σ’ αυτόν με το πραγματικό του όνομα. Αποκαλούνταν επίσης Πολυδέγμων ή Πολυδέκτης, γιατί δεχόταν στην επικράτειά του όλους τους ανθρώπους που πέθαιναν.
Κύριο σύμβολο της εξουσίας του Πλούτωνα η κυνή, η «Άϊδος κυνέην» η οποία σηματοδοτούσε τη βαθιά νύκτα μέσα στην οποία βασιλεύει ο θεός. Η κυνή κάνει αόρατο, όχι μόνο αυτόν, αλλά και οποιονδήποτε άλλο θεό τη φορά, όπως η Αθηνά, που χάρη σ’ αυτήν κατόρθωσε να βοηθήσει τον προστατευόμενό της Διομήδη ξεφεύγοντας από το βλέμμα του Άρη στην περίφημη ομηρική μάχη. αλλά και ο Περσέας, όταν επιχειρούσε τον αποκεφαλισμό της Μέδουσας, καθώς και ο θεός Ερμής κατά την Γιγαντομαχία
Πλούτωνας, σαν μία άλλη εκδοχή , παράγωγο της λέξης «πλούτος», θεωρείται συγχρόνως και θεός της γεωργικής αφθονίας που παράγει τους δημητριακούς καρπούς, Με τη δεύτερη αυτή ιδιότητά του, ο Άδης ως Πλούτωνας, είναι θεός ευεργετικός, αφού είναι κάτοχος και χορηγός όλου του πλούτου της γης, ακόμη και των μετάλλων, προπάντων όμως είναι ο φύλακας και ο δωρητής του πλούτου των δημητριακών, γι’ αυτό και συνδέεται με τη θεά Δήμητρα, με την ευνοϊκή διάθεση και τη βοήθεια της οποίας, έχουμε την ευφορία της γης.
Το κυρίαρχο σύμβολό του, είναι το κέρας της Αμαλθείας, πολύ συχνά εικονίζεται στο πλευρό της Περσεφόνης κρατώντας στο χέρι το κέρας και σε ένα μεγάλο ανάγλυφο της Ελευσίνας υπάρχει μία χαρακτηριστική παράσταση του Πλούτου, ο οποίος παρουσιάζεται ως μικρό παιδί ανάμεσα στη Δήμητρα και την Περσεφόνη.
Το ιερό δέντρο του ήταν η «αίγειρος» (πανύψηλη λεύκη) και το κυπαρίσσι , ιερό φυτό έχει το πολύτριχο και ως ιερό άνθος το νάρκισσο, ενώ ο δυόσμος και ο ασφόδελος ήταν τα ιερά φυτά της Περσεφόνης.Στον Άδη οι ψυχές κατεβαίνουν από τους τρομερούς ποταμούς Αχέροντα και Κωκυτό και από τις λίμνες Αχερουσία και Στύγα και από αυτούς οριοθετείται ο κάτω κόσμος από τον Επάνω και περιβάλλονται από ομίχλη.
Τα ονόματα τους συμβολίζουν τις θλίψεις και τους στεναγμούς που δοκιμάζουν οι ψυχές στον Άδη. Ο Όμηρος, μνημονεύει τον Αχέροντα, σαν ποτάμι του «άχους», της στενοχώριας και της θλίψης, τον Κωκυτό , σαν ποταμό των «κλαυθμών» και των θρηνητικών κραυγών, τον Πυριφλεγέθοντα «πύρινο ποτάμι» και η πηγή του Κάτω Κόσμου, η Στυξ, με το «μαύρο νερό» ποτάμι του «μίσους» . Είναι η φοβερή κόρη του Ωκεανού, που, κατά τον Ησίοδο, προκαλεί τρόμο ακόμη και στους αθάνατους θεούς γι’ αυτό και την επικαλούνται, όταν ορκίζονται.
Ο Κωκυτός τοποθετείται στα βουνά της Αρκαδίας και ο δε Αχέροντας στη Πρέβεζα και σχηματίζει, λίγο πριν φτάσει στο Ιόνιο πέλαγος, τη λίμνη Αχερουσία. Εκεί αρχίζει το ταξίδι της αναχώρησης για τον κόσμο των νεκρών. Ακοίμητος οδηγός περιμένει στην όχθη ο Χάροντας, τραχύς και σκυθρωπός, για να μεταφέρει με τη βάρκα του, μέσα στην ομίχλη και το βούρκο των ποταμών, τις ψυχές στην αντίπερα όχθη, παίρνοντας ως αμοιβή τον οβολό που οι ζωντανοί έβαζαν στο στόμα των νεκρών για να πληρώσουν τα πορθμεία της μετάβασης στον άλλο κόσμο.
Στην αρχαία Έφυρα, θα συναντήσουμε έναν κωνικό λόφο και μέσα σένα ειδικά διαμορφωμένο σπήλαιο υπάρχει το Άδυτο του Άδη, ιερό που είχε μετατραπεί και σε Νεκρομαντείο.Ονομάζεται και Νεκυομαντείο «Νέκυς» η ψυχή είδωλο του νεκρού και λειτουργούσε από την Ομηρική εποχή. Ο Όμηρος αναφέρει ότι οι ψυχές, μετά το χωρισμό τους απ’ το σώμα, πηγαίνουν σαν είδωλα νεκρών «στα δώματα του Άδη», τον οποίο ονομάζει Αΐδη, δηλαδή Αόρατος.
Στον Κάτω Κόσμο κατέβηκε και ο Οδυσσέας , όπως τον συμβούλεψε ο Ερμής, λίγο πριν αναχωρήσει από το νησί της Κίρκης, και συνομίλησε με τις ψυχές των νεκρών.
Στην Ραψωδία Λ’ της Ομήρου Οδύσσειας, η Nέκυια , περιγράφεται η κάθοδος του στον Άδη, στην προσπάθεια του να αποσπάσει τη συμβουλή του μάντη Τειρεσία.
Ηδη από την ραψωδία Κ ο Οδυσσέας απελπισμένος ακούει την Κίρκη να του προτείνει ότι πρέπει να περάσει από τον Αδη, αλλά ύστερα μετά από σκέψη συνειδητοποίησε ότι είναι η μόνη λύση για να φθάσει στην Ιθάκη, τον τελικό προορισμό του.
Αὐτὰ σὰν εἶπε, ἐμένανε ραγίστηκε ἡ καρδιά μου·
καὶ στὸ κλινάρι κάθισα καὶ τό ‘ριξα στὸ κλάμα,
καὶ μήτε ζωὴ μήτε ἥλιου φῶς δὲν ἤθελε ἡ ψυχή μου,
Μὰ σὰ χαμοκυλίστηκα καὶ χόρτασα τὸ κλάμα,
πάλε τῆς ξαναμίλησα καὶ ρώτηξά την κι εἶπα·
(κ 495-499)
καὶ στὸ κλινάρι κάθισα καὶ τό ‘ριξα στὸ κλάμα,
καὶ μήτε ζωὴ μήτε ἥλιου φῶς δὲν ἤθελε ἡ ψυχή μου,
Μὰ σὰ χαμοκυλίστηκα καὶ χόρτασα τὸ κλάμα,
πάλε τῆς ξαναμίλησα καὶ ρώτηξά την κι εἶπα·
(κ 495-499)
Ο Ηρακλής δε , ως γνωστόν, εκτελώντας έναν από τους 12 Αθλους του με διαταγή του Ευρυσθέα κατέβηκε με επιτυχία, φέρνοντας μαζί του και τον Κέρβερο. το Ταίναρο της Λακωνίας, στο οποίο καταλήγει η χερσόνησος που διαμορφώνεται από τον Ταΰγετο. Εκεί υπήρχε ένας ναός του Ποσειδώνα, κοντά σε μια σπηλιά, από την οποία, κατά τη μυθολογία, ο Ηρακλής κατέβηκε στον Άδη, για να ανεβάσει τον Κέρβερο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου