ΟΙ ΑΣΠΙΔΕΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

ΠΕΡΣΙΚΗ ΑΣΠΙΔΑ

Μετά την μάχη του Γρανικού έστειλε στην Αθήνα στον Παρθενώνα , σαν ανάθημα στο ιερό της Αθηνάς, κι η προστάτιδα θεά των Μακεδόνων 300 ΑΣΠΙΔΕΣ ,  Αρριανός κάνει λόγο για πανοπλίες, δηλ. ΤΡΟΠΑΙΑ,
με την επιγραφή : “Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες, πλην Λακεδαιμονίων, από των βαρβάρων των την Ασίαν κατοικούντων.”
" Μακεδόνων δὲ τῶν μὲν ἑταίρων ἀμφὶ τοὺς εἴκοσι καὶ πέντε ἐν τῇ πρώτῃ προσβολῇ ἀπέθανον· καὶ τούτων χαλκαῖ εἰκόνες ἐν Δίῳ ἑστᾶσιν, Ἀλεξάνδρου κελεύσαντος Λύσιππον ποιῆσαι, ὅσπερ καὶ Ἀλέξανδρον μόνος προκριθεὶς ἐποίει· τῶν δὲ ἄλλων ἱππέων ὑπὲρ τοὺς ἑξήκοντα, πεζοὶ δὲ ἐς τοὺς τριάκοντα. [5] Καὶ τούτους τῇ ὑστεραίᾳ ἔθαψεν Ἀλέξανδρος ξὺν τοῖς ὅπλοις τε καὶ ἄλλῳ κόσμῳ· γονεῦσι δὲ αὐτῶν καὶ παισὶ τῶν τε κατὰ τὴν χώραν ἀτέλειαν ἔδωκε καὶ ὅσαι ἄλλαι ἢ τῷ σώματι λειτουργίαι ἢ κατὰ τὰς κτήσεις ἑκάστων εἰσφοραί. Καὶ τῶν τετρωμένων δὲ πολλὴν πρόνοιαν ἔσχεν, ἐπελθών τε αὐτὸς ἑκάστους καὶ τὰ τραύματα ἰδὼν καὶ ὅπως τις ἐτρώθη ἐρόμενος καὶ ὅ τι πράττων εἰπεῖν τε καὶ ἀλαζονεύσασθαί οἱ παρασχών. [6] Ὁ δὲ καὶ τῶν Περσῶν τοὺς ἡγεμόνας ἔθαψεν· ἔθαψε δὲ καὶ τοὺς μισθοφόρους Ἕλληνας, οἳ ξὺν τοῖς πολεμίοις στρατεύοντες ἀπέθανον· ὅσους δὲ αὐτῶν αἰχμαλώτους ἔλαβε, τούτους δὲ δήσας ἐν πέδαις εἰς Μακεδονίαν ἀπέπεμψεν ἐργάζεσθαι, ὅτι παρὰ τὰ κοινῇ δόξαντα τοῖς Ἕλλησιν Ἕλληνες ὄντες ἐναντία τῇ Ἑλλάδι ὑπὲρ τῶν βαρβάρων ἐμάχοντο. [7] Ἀποπέμπει δὲ καὶ εἰς Ἀθήνας τριακοσίας πανοπλίας Περσικὰς ἀνάθημα εἶναι τῇ Ἀθηνᾷ ἐν πόλει· καὶ ἐπίγραμμα ἐπιγραφῆναι ἐκέλευσε τόδε· Ἀλέξανδρος Φιλίππου καὶ οἱ Ἕλληνες πλὴν Λακεδαιμονίων ἀπὸ τῶν βαρβάρων τῶν τὴν Ἀσίαν κατοικούντων."

Το γεγονός ενέπνευσε τον Καβάφη:
«Στα 200 π.Χ. »

«Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων».

Μπορούμε κάλλιστα να φαντασθούμε

πως θ’ αδιαφόρησαν παντάπασι στην Σπάρτη

για την επιγραφήν αυτή.

«Πλην Λακεδαιμονίων», μα φυσικά.

Δεν ήσαν οι Σπαρτιάται για να τους οδηγούν

και να τους προστάζουν σαν πολυτίμους υπηρέτας.

Άλλωστε μία πανελλήνια εκστρατεία

χωρίς Σπαρτιάτη βασιλέα γι’ αρχηγό

δεν θα τους φαίνονταν πολλής περιωπής.

Α βεβαιότατα «πλην Λακεδαιμονίων».

Είναι κι αυτή μια στάσις.

Νοιώθεται.

Έτσι, πλην Λακεδαιμονίων στον Γρανικό και στην Ισσό

μετά και στην τελειωτική μάχη,

όπου εσαρώθη ο φοβερός στρατός

που στ’ Άρβηλα συγκέντρωσαν οι Πέρσαι:

που απ’ τ’ Άρβηλα ξεκίνησε για νίκην, κι εσαρώθη.

Κι απ’ την θαυμασία πανελλήνιαν εκστρατεία,

την νικηφόρα, την περίλαμπρη, την περιλάλητη,

την δοξασμένη ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,

την απαράμιλλη, βγήκαμ’ εμείς

Ελληνικός καινούργιος κόσμος μέγας.

Εμείς οι Αλεξανδρείς, οι Αντιοχείς,

οι Σελευκείς, κι’ οι πολυάριθμοι υπόλοιποι

Έλληνες Αιγύπτου και Συρίας,

κι οι εν Μηδία, κι οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.

Με τες εκτεταμένες επικράτειες,

με την ποικίλη δράση των στοχαστικών προσαρμογών.

Και την κοινή Ελληνική λαλιά

ως μέσα στη Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς.

Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα! »