Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ

 

 

ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ (Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ)Andrea Mantegna,  musée du Louvre

ᾨδὴ Πέμπτη. Εἰς Μούσας  ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ

στροφὴ α´.Τὰς χορδὰς ἂς ἀλλάξωμεν
ὦ χρυσὸν δῶρον, χάρμα
Λητογενέος μέγα·
τὰς χορδὰς ἂς ἀλλάξωμεν
ἰώνιος λύρα. 5
Ἄλλα σύρματα δότε
ζεφυρόποδες Χάριτες·
καὶ σεῖς ἐπὶ τὸ ξύλον
μελίφρονον, ὑακίνθινον
βάλετε στέμμα. 10

ΜΟΥΣΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ  Vatican Museums, Pio-Clementine,

γ´.Τὰς πτέρυγας ἁπλώνει
ὡς τ᾿ ὄρνεον τοῦ Διός,
καὶ ὑψώνεται τὸ μέτρον
ἕως τὸν οὐράνιον κῆπον
τῶν Πιερίδων. 15

ΜΟΥΣΑ ΚΛΕΙΩ

δ´.Χαίρετε ὦ κόραι, χαίρετε
φωναὶ ὁποὺ τὰ δεῖπνα
τῶν Ὀλυμπίων πλουτίζετε
μὲ᾿ χορῶν εὐφροσύνας
κ᾿ εὔρυθμον μέλος. 20

ΜΟΥΣΑ ΕΡΑΤΩ
Σεῖς τὰ αἰθέρια νεῦρα
τῆς φόρμιγγος κροτεῖτε,
καὶ τὰ θηρία, καὶ τ᾿ ἄλση
χάνονται ἀπὸ τὸ πρόσωπον
τῆς γῆς πλατείας. 25

ΜΟΥΣΑ ΘΑΛΕΙΑ

ς´.Ὅπου τρέμουσιν ἄπειρα
τὰ φῶτα τῆς νυκτός,
ἐκεῖ ὑψηλὰ πλατύνεται
ὁ γαλαξίας καὶ χύνει
δρόσου σταγόνας. 30

ΜΟΥΣΑ ΠΟΛΥΜΝΙΑ
ζ´.Τὸ ποτὸν καθαρὸν
θεραπεύει τὰ φύλλα,
κ᾿ ὅπου ἄφησε τὸ χόρτον
εὑρίσκει ρόδα ὁ ἥλιος
καὶ μυρωδίαν. 35

ΑΠΟΛΛΩΝ ΚΑΙ Η ΜΟΥΣΑ ΟΥΡΑΝΙΑ Charles Meynier 1800 Cleveland Museum of Art

η´.Οὕτω ὑπὸ τοὺς δακτύλους σας
ἡ ἐλικώνιος λύρα,
τρέμει, καὶ τ᾿ ἄνθη ἀμάραντα
τῆς ἀρετῆς γεμίζουσι
πᾶσαν καρδίαν. 40

Η ΜΟΥΣΑ ΚΛΕΙΩ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ

θ´.Ὄχι πατέρες, τύραννοι·
ὄχι ἄνθρωποι καὶ τέκνα,
ἀλλὰ δειλὰ καὶ ἀναίσθητα
ποίμνια τὸν κύκλον ἤθελον
τρέξειν τοῦ βίου· 45

ΜΟΥΣΑ ΕΥΤΕΡΠΗ
ι´.Χεῖρες κεραυνοφόροι,
μόνον νῶτα ὑποφέροντα
τὰς πληγάς· ἂν τὸ δίκρανον
τοῦ Παρνασσοῦ λιγύφθογγον
σπήλαιον ἐσίγα. 50

ια´.Διὰ παντὸς μοιράσατε
θεῖαι παρθένοι τὴν δίκην·
διὰ παντὸς χαρίσατε
τῶν ἀνθρώπων αἰσθήσεις
ὑψηλονόους. 55

ΜΟΥΣΑ ΜΕΛΠΟΜΕΝΗ

ιβ´.Ἀφρίζουν τὰ ποτήρια
τῆς ἀδικίας, δυνάσται
πολλοὶ καὶ διψασμένοι
ἰδοὺ τ᾿ ἀδράχνουν· γέμουσι
μέθης καὶ φόνου. 60

ΜΟΥΣΑ ΟΥΡΑΝΙΑ

ιγ´.Τώρα ναὶ τώρα ἀστράψατε
ὦ Μοῦσαι, τώρα ἁρπάξατε
τὴν πτερωτὴν βροντήν,
κατὰ σκοπὸν βαρέσατε
μ᾿ εὔστοχον χεῖρα. 65

Η ΜΟΥΣΑ ΠΟΛΥΜΝΙΑ ΠΑΡΚ Sanssouci 1745  Potsdam



ιδ´.Φυλάξατε τοὺς ὕμνους
διὰ τοὺς δικαίους· μόνον
εἰς αὐτοὺς τὴν εἰρήνην,
καὶ τοὺς χρυσοὺς στεφάνους
εἰς αὐτοὺς δότε. 70

Η ΕΙΡΗΝΗ Blondel Merry Joseph  ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΒΡΟΥ

ιε´.Ἦτον ποτὲ ἡ ἐννέα
Ὀλύμπιαι φωναὶ
ἐκεῖ ὁποὺ χορεύουσι
τῆς ἡμέρας ἡ κόραι
λαμπαδηφόροι. 75

Η ΜΟΥΣΑ ΤΕΡΨΙΧΟΡΗ 1739  Jean-Marc Nattier

ις´.Ἤκουον μόνον οἱ κύκλοι
τῶν οὐρανῶν, τὴν σύμφωνον
θεόπνευστον ᾠδήν,
καὶ τὸν ἀέρα ἀκίνητον
εἶχε ἡ γαλήνη. 80

ιζ´.Ἀλλ᾿ ὅτε τὸ μειδίασμα
τοῦ θεοῦ τῶν ἐρώτων,
τὸν Κιθαιρῶνα ἐσκέπασε
μὲ᾿ θύμον καὶ μὲ᾿ κλήματα
σταφυλοφόρα· 85

ιη´.Ἐκεῖ ὁ ρυθμὸς ἐπέραστος
καταβαίνων, τὸ βλέμμα
τῶν γηγενέων δρακόντων
ἐχάθη, ὡς τὰ χαράγματα
χάνεται ὁ ὕπνος. 90

ιθ´.Τοῦ θεσπεσίου γέροντος
ἱερὰ κεφαλή·
                                                                                           φωνὴ εὐτυχὴς ῾ποὺ εὐφήμησας
                                                                                            τῆς κλεινῆς Ἀχαΐας
                                                                                             τ᾿ ἄριστα τέκνα. 95

ΜΟΥΣΑ ΕΥΤΕΡΠΗ 1971   SALVADOR DALI

 κ´.Ἐσὺ θαυμάσιε Ὅμηρε
ἐξένισας τὰς Μούσας·
καὶ τοῦ Διὸς ἡ κόραι
εἰς τὰ χείλη σου ἀπέθηκαν
τὸ πρῶτον μέλι. 100

Ο ΟΜΗΡΟΣ Philippe-Laurent Roland 1812 ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΒΡΟΥ

κα´.Εἰς τιμὴν τῶν θεῶν
ἐφύτευσας τὴν δάφνην·
εἶδον πολλοὶ αἰῶνες
τὸ φυτὸν εὐθαλὲς
ὑπερακμάζον. 105

Η ΑΘΗΝΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΜΟΥΣΕΣ 1620 Hendrick van Balen Museum of King Jan III's Palace at Wilanów ΠΟΛΩΝΙΑ

ΟΙ ΜΟΥΣΕΣ ΕΥΤΕΡΠΗ ΤΕΡΨΙΧΟΡΗ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΝΙΑ

κβ´.Μέσα εἰς τὸ θεῖον στέλεχος
τί δὲν ἐθησαυρίσατε
τὰ σίμβλα αἰωνίως;
τί ὦ αἰώνιαι μέλισσαι
τὸ παραιτεῖτε; 110

ΟΙ ΜΟΥΣΕΣ ΣΤΟ ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ ΚΕΡΚΥΡΑ

κγ´.Ὅταν εἰς τὴν ἀθλίαν
Ἑλλάδα ἀπὸ τὰ ἔσχατα
τῆς ἐρυθρᾶς θαλάσσης
τῶν ἀραβίων πετάλων
ἦλθεν ὁ κτύπος· 115

Η ΜΟΥΣΑ ΚΛΕΙΩ ΚΕΡΚΥΡΑ

κδ´.Ἐκεῖ πρὸς τὰ λουτρὰ
ὅπου τὰς τρίχας πλύνουσι
τῶν φοιβηΐων ἡ Ὥραι,
τότε δικαίως ἐφύγατε
ὦ Πιερίδες. 120

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΩΡΩΝ  Maria Cosway 1838

κε´.Καὶ τώρα εἰς τέλος φέρετε
τὴν μακρὰν ξενιτείαν.
χρόνος χαρᾶς ἐπέστρεψε,
καὶ λάμπει τώρα ἐλεύθερον
τὸ Δέλφιον ὄρος. 125

"Στο ανατολικό αέτωμα του ναού παριστάνεται ο Απόλλωνας με τη μητέρα του Λητώ και την αδελφή του Άρτεμη ανάμεσα στις Μούσες. Στο κέντρο ο Απόλλωνας, φορώντας ιμάτιο που αφήνει ακάλυπτο το στήθος, κάθεται πάνω σε τρίποδα και κρατάει κλαδί δάφνης και φιάλη και εικονίζεται ως κύριος του μαντείου του. Οι Μούσες, άλλες όρθιες κι άλλες καθιστές σ’ ένα τοπίο με βράχους, συνδέουν τον θεό με τον κόσμο των τεχνών και του πνεύματος"

κς´.Ῥέει καθαρὸν τὸ ἀργύριον
τῆς Ἱπποκρήνης· κράζει,
ὄχι τὰς ξένας, κράζει
σήμερον ἡ Ἑλλὰς
τὰς θυγατέρας. 130

κζ´.Ἤλθετε, ὦ Μούσαι, ἀκούω,
καὶ χαίρουσα πετάει
πετὰ ἡ ψυχή μου, ἀκούω
τῶν λυρῶν τὰ προοίμια,
ἀκούω τοὺς ὕμνους. 135



Οι Μούσες εμπνέουν τους ποιητές  γιατί εμφυσούν μέσα τους  την γνώση και τις ιδέες. Όταν ο Ομηρος  τραγουδά τις ιστορίες των ηρώων του στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια , αναφέρει ότι ακούει κατευθείαν την φωνή της Μούσας.

Η ΜΟΥΣΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΜΕ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ Charles Meynier 1800 Cleveland Museum of Art

Η ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ CHATEAU DE COMPIEGNE

ΟΙ ΜΟΥΣΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΩΡΕΣ Eugène Lenepveu   (Ο ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΗΣ ΟΜΟΡΦΙΑΣ ΓΟΗΤΕΥΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΟΥΣΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΩΡΕΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ )1872 TABANI ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΟΠΕΡΑ GARNIER 1872, Musée d’Orsay.

Το 1964 αντικαταστάθηκε με το έργο του  Marc Chagall,

  

 

 

 

 

Ο ΑΠΟΛΛΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΜΟΥΣΕΣ ΣΤΟΝ ΠΑΡΝΑΣΣΟ Anton Raphael Mengs

1761

 

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ Jean Dominique Ingres

 

 

 

Η ΜΟΥΣΕΣ ΟΥΡΑΝΙΑ ΤΕΡΨΙΧΟΡΗ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΟΠΗ  Eustache Le Sueur 1652-55

ΟΙ ΜΟΥΣΕΣ ΚΛΕΙΩ , ΕΥΤΕΡΠΗ ΚΑΙ ΘΑΛΕΙΑ Eustache Le Sueur 

ΟΙ ΜΟΥΣΕΣ ΜΕΛΠΟΜΕΝΗ , ΕΡΑΤΩ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΝΙΑ
Οι πίνακες αυτοί διακοσμούσαν την ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ στο Μέγαρο Λαμπέρ ντε Τορινί (Lambert de Thorigny) . Τώρα βρίσκονται στο Μουσείο του Λούβρου.
 

 

 

ΟΙ ΕΝΝΕΑ ΜΟΥΣΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΘΕΕΣ ΗΡΑ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΣΕ ΠΕΡΙΟΠΤΗ ΘΕΣΗ  ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΜΠΟΡΝΤΩ (ΠΑΛΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ  ΒΟΥΡΔΙΓΑΛΑ) 1780

Η ΜΟΥΣΑ ΚΛΕΙΩ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΠΟΡΝΤΩ

Ο ΗΣΙΟΔΟΣ ΑΚΟΥΓΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΜΠΝΕΥΣΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΑΣ Edmond  Aman  -Jean

 

 

Victor Hugo et les Muses 1889 musée Rodin 2 

 

Δεν υπάρχει πόλη μικρή η μεγάλη σε όλο τον κόσμο που να μην έχει κρατήσει μία θέση για τις Μούσες. θα τις συναντήσουμε παντού  μαζί με τον Μουσαγέτη τους Απόλλωνα, στα πιο μεγάλα θέατρα, όπερες , πάρκα λεωφόρους , μέγαρα. Αντίθετα οι Αθηναίοι ενοχλήθηκαν πολύ από τα αγάλματα των Μουσών   στη πλατεία Ομονοίας του 1931 και ζήτησαν την άμεση απομάκρυνση τους
Οι άσπρες κολώνες περιμετρικά στην πλατεία Ομονοίας   είναι τσιμεντένιες και λειτουργούσαν σαν αεραγωγοί του υπογείου της πλατείας . Ο τότε δήμαρχος Σπύρος Μερκούρης για να διορθώσει την ασχήμια της κατασκευής τοποθέτησε οκτώ αγάλματα των εννέα μουσών ενώ η  ένατη  Μούσα Καλλιόπη  βρέθηκε στο υπογειο της Ομονοιας,περισσευμα ? δίπλα στις τουαλέτες.
Τελικά, μετά από χρόνια και κατόπιν των πολλών παραπόνων των πολιτών, αφαιρέθηκαν για να βρεθούν στην Καρδίτσα. Βρέθηκαν θέσεις μόνο για τις τέσσερεις ενώ οι υπόλοιπες πέντε  βρίσκονται σε αποθήκη της πόλης.

Ο ΚΗΠΟΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ  το 1938.
 Η πλατεία Συντάγματος, της οποίας η πρώτη ονομασία μετά την απελευθέρωση το 1822 ήταν ''πλατεία Θουκυδίδου'', ήταν εκείνη την εποχή γνωστή ως ''Κήπος των Μουσών''. Όταν λειτούργησαν τα ανάκτορα, στο κτήριο που σήμερα στεγάζεται η Βουλή, συνυπήρχε η ονομασία ''Πλατεία των Ανακτόρων''. Μετά την εξέγερση της 3ης Σεπτεμβρίου 1844 η πλατεία μετονομάστηκε σε ''Πλατεία Συντάγματος'' προς τιμή του πρώτου Συντάγματος που παραχωρήθηκε από τον Όθωνα στους Έλληνες και σύμφωνα με αυτό οι Έλληνες απέκτησαν για πρώτη φορά δικαίωμα ψήφου. Πέραν των Γνωστών ονομασιών που αποδίδονται στην πλατεία υπάρχουν και κάποιες ανεπίσημες ονομασίες για τον ίδιο χώρο. Όπως π.χ., ''Πλατεία του Βάκχου'' αποκαλείται το κάτω τμήμα της Πλατείας Συντάγματος ενώ Ισπανική Σκάλα είναι η σκωπτική ονομασία που έδωσαν οι Δανοί περιηγητές στη μαρμάρινη σκάλα της πλατείας, παρομοιάζοντάς την με την ''Piazza di Spagna'' της Ρώμης.

Η ΜΟΥΣΑ ΤΗΝ ΑΥΓΗ  ALFONSO OSBERT 1918



"κζ´.Ἤλθετε, ὦ Μούσαι, ἀκούω,
καὶ χαίρουσα πετάει
πετὰ ἡ ψυχή μου, ἀκούω
τῶν λυρῶν τὰ προοίμια,
ἀκούω τοὺς ὕμνους. 135"